Alles wat je moet weten over obstipatie

Vrijwel iedereen heeft eens in de zoveel tijd wel een last van een moeizame stoelgang. Het is heel normaal om soms obstipatie te hebben en meestal is dit geen reden om je zorgen te maken. Als je echter vaak last hebt van obstipatie, dan kan dit erg vervelend zijn. Aangezien er soms wel degelijk een oorzaak is voor de obstipatie, is medisch onderzoek soms vereist. Gelukkig zijn er ook tal van dingen die je zelf kunt doen om obstipatie voortaan te voorkomen. Ook als je momenteel al last hebt van obstipatie kun je verschillende maatregelen nemen om ervan af te komen. 

Wat is obstipatie precies?

Laten we eerst kort toelichten wat obstipatie precies is. Obstipatie, ook wel ‘verstopping’ genoemd, is eigenlijk niets anders als het hebben van een minder frequente stoelgang dan normaal. Wanneer er precies sprake is van obstipatie verschilt per persoon. De een hoeft nu eenmaal minder vaak een grote boodschap te doen dan de ander. Dit betekent dus niet dat er standaard sprake is van obstipatie als je minder vaak ontlasting hebt dan gemiddeld.

Meestal spreken we van obstipatie als je minder dan drie keer per week ontlasting hebt en als gevolg daarvan verschillende gezondheidsklachten ervaart. Het hebben van obstipatie is vaak geheel onschuldig, maar het kan wel knap vervelend zijn. Zeker als je met enige regelmaat last hebt van obstipatie, is het verstandig om een aantal maatregelen in je levensstijl door te voeren.

Wat zijn de symptomen van obstipatie?

Als je obstipatie hebt, dan kun je last krijgen van verschillende symptomen. Het is echter niet zo dat je daadwerkelijk van al deze klachten last hoeft te hebben als je obstipatie hebt. Dit verschilt namelijk geheel per persoon. We hebben een overzicht gemaakt van de belangrijkste symptomen van obstipatie, zodat je kunt controleren of je hier mogelijk last van hebt:

• Je hebt minder dan drie keer per week ontlasting
• De stoelgang gaat erg moeizaam en je moet jezelf flink inspanningen bij het persen
• De ontlasting kan droog, hard en/of keutelig zijn
• Je hebt last van een opgeblazen gevoel in de darmen
• Je hebt last van darmkrampen of buikpijn
• Je hebt, na het hebben van ontlasting, het gevoel alsof je darmen nog niet volledig leeg zijn
• Je hebt last van overloopdiarree, een situatie waarbij er dunne ontlasting langs de ingedikte ontlasting naar buiten lekt

Wanneer moet ik met obstipatieklachten naar de huisarts?

Het hebben van obstipatie is doorgaans geheel onschuldig, waardoor het vaak niet noodzakelijk is om hiervoor een huisarts te bezoeken. Op het moment dat je echter lange tijd last hebt van obstipatie of erg veel gezondheidsklachten ervaart door de obstipatie, dan kan het wel degelijk raadzaam om een huisarts te bezoeken.

Ook als je last hebt van de alarmsymptomen is het belangrijk om zo snel mogelijk naar de huisarts te gaan. Deze alarmsymptomen zijn onder andere bloed bij de ontlasting, hoge koorts, een plotseling sterk veranderd ontlastingspatroon en ernstige (onhoudbare) maag- en darmklachten.

Op het moment dat je met obstipatieklachten bij de huisarts komt, dan kan de huisarts door middel van een aantal simpele lichamelijke onderzoeken tal van oorzaken uitsluiten. Mocht de huisarts de oorzaak niet zelf kunnen vinden, dan zul je worden doorverwezen naar een MDL-arts in het ziekenhuis.

In de meeste gevallen zal de huisarts je vaak eerst adviseren om de nodige aanpassingen in je dieet en levensstijl te maken, om te kijken of dit helpt tegen je obstipatieklachten. Ook kun je worden doorverwezen naar een diëtist om te kijken hoe de obstipatieklachten voortaan voorkomen kunnen worden.

Zelf obstipatie voorkomen

Als je regelmatig last hebt van obstipatie, dan is het belangrijk om een aantal aanpassingen te maken in je dieet en levensstijl. Vaak kiezen mensen die ernstig last hebben van obstipatie ervoor om de hulp van een diëtist in te schakelen, om samen te kijken welk dieet de obstipatie-klachten kan verminderen of zelfs volledig voorkomen.

Obstipatie voorkomen door aanpassingen in je leefstijl

Allereerst kun je obstipatie vaak voorkomen door enkele aanpassingen in je leefstijl door te voeren. We hebben een aantal tips hiervoor op een rijtje gezet:

• Probeer de tijd te nemen voor elk wc-bezoek. Het is daarnaast ook belangrijk om elke dag zoveel mogelijk rond dezelfde tijd naar het toilet te gaan. Als je regelmatig obstipatie hebt en dit voortaan wilt voorkomen, dan kun je eens proberen om na elke maaltijd rustig naar de wc te gaan.
• Negeer aandrang nooit. Obstipatie wordt vaak veroorzaakt door het feit dat mensen niet graag naar een vreemd toilet gaan en de ontlasting daardoor langere tijd ophouden. Probeer aandrang nooit op te houden, ook niet als je buitenshuis bent. Het is heel normaal om naar het toilet te gaan voor een grote boodschap, of je nu thuis of buitenshuis bent.
• Probeer regelmatig te bewegen. Door regelmatig te bewegen kan obstipatie vaak worden voorkomen. Het is echt niet noodzakelijk om elke dag uren te sporten, maar als je vaak last hebt van obstipatie is het wel aan te raden om minimaal 30 minuten per dag te bewegen. Dit kan een lange avondwandeling zijn, maar ook één keer per uur een rondje van 5 minuten lopen telt als bewegen.
• Stop met roken. Roken kan obstipatie uitlokken. Als je van je obstipatie af wilt komen, dan kun je beter stoppen met roken. Realiseer je echter wel dat je direct na het stoppen met roken wel tijdelijk extra veel last kunt krijgen van je obstipatie, maar je zult zien dat je er uiteindelijk veel profijt van hebt. Daarnaast heeft het stoppen met roken ook tal van andere gezondheidsvoordelen. Tijd om te stoppen dus.

Obstipatie voorkomen door aanpassingen in je dieet

Een andere belangrijke manier om obstipatie te voorkomen is het aanpassen van je dieet. We hebben een aantal tips voor je op een rijtje gezet, waarmee je door middel van voeding obstipatie vaak kunt komen:

• Start elke dag met een ontbijt. Het ontbijt is niet voor niets de belangrijkste maaltijd van de dag. Het geeft je maag en darmen namelijk een seintje dat de dag weer is begonnen en dat het weer tijd is om aan het werk te gaan. Op het moment dat je niet zou ontbijten, dan krijgen je maag en darmen dit signaal pas een stuk later. Als je vaak last hebt van obstipatie, kun je het ontbijt dus beter niet overslaan.
• Probeer vezelrijk te eten. Om obstipatie te voorkomen is het belangrijk om vezelrijk te eten. Vezels zorgen er namelijk voor dat de ontlasting zachter wordt, wat de stoelgang doorgaans gemakkelijker maakt. Je kunt vezels uit tal van voedingsbronnen halen, maar vooral fruit, groenten en graanproducten zijn rijk aan vezels en horen daarom beslist thuis in het dagelijkse dieet van mensen die vaak last hebben van obstipatie.
• Probeer divers te eten. Niet alleen is het belangrijk om vezelrijk te eten, ook divers eten kan obstipatie voorkomen. Probeer de groente- en fruitsoorten daarom zoveel mogelijk af te wisselen. Als je altijd hetzelfde zou eten, dan zou dit namelijk obstipatie uit kunnen lokken.
• Drink gedurende de dag voldoende. Om de ontlasting zachter te kunnen maken, heeft je lichaam veel vocht nodig. Als je snel last hebt van verstopping, dan is het belangrijk om minimaal 2 liter water per dag te eten. Als je ervoor kiest om extra vezelrijk te eten, dan is het zelfs aan te raden om nog meer water of andere vloeistoffen te drinken.

Obstipatie voorkomen door het nemen van voedingssupplementen

In sommige gevallen kan ook het nemen van bepaalde voedingssupplementen obstipatie voorkomen. Deze voedingssupplementen zijn vrij verkrijgbaar, vaak bij een drogisterij of natuurwinkel.

• Gebruik probiotica. Als je regelmatig last hebt van darmklachten, waaronder verstopping, dan is het aan te raden om probiotica te gaan gebruiken. Probiotica wordt meestal verkocht in poedervorm of pilvorm en kan bij vrijwel elke drogisterij of natuurwinkel worden gekocht. Probiotica zijn eigenlijk niets anders dan gezonde darmbacteriën die de darmflora verbeteren. Welke probiotica voor jou het best werkt is niet vooraf te zeggen. Je kunt dit het best testen door simpelweg een aantal weken één bepaald soort probiotica te proberen en het resultaat te evalueren. Heeft het niet geholpen voor het verminderen van de maag- en darmklachten? Dan kun je overstappen naar een ander soort probiotica. Let er in ieder geval wel op dat er voldoende bacteriestammen zitten in de probiotica die je koopt.
• Gebruik vezelsupplementen. De meeste Nederlanders eten veel te weinig vezels. Mensen die vaak last hebben van obstipatie kiezen er daarom vaak voor om standaard vezelsupplementen te nemen. Vezelsupplementen, waaronder psylliumvezels, worden gewoon bij de drogist verkocht. Daarnaast kun je deze supplementen ook bij vrijwel elke apotheek aanschaffen.
• Gebruik van natuurlijke middelen. Naast probiotica en vezelsupplementen zijn er ook nog tal van natuurlijke middelen die obstipatie kunnen voorkomen. De bekendste natuurlijke middelen hiervoor zijn lijnzaad en senna.

Obstipatie voorkomen en oplossen met medicatie

Hebben de aanpassingen in je levensstijl en je dieet niet geholpen? Dan kun je ervoor kiezen om medicatie te gebruiken voor het voorkomen en/of oplossen van obstipatie. Sommige van deze medicijnen kunnen bij de drogist worden gekocht, maar de meeste medicatie voor obstipatie is op voorschrift van een arts.

• Bulkvormers. Een arts kan ervoor kiezen om bulkvormers voor te schrijven aan mensen die last hebben van obstipatie. Bulkvormers, waaronder psylliumvezels, zorgen ervoor dat de ontlasting soepeler wordt. Als je bulkvormers gebruikt voor obstipatie is het echter wel belangrijk om extra veel te drinken. Houd hierbij een minimale hoeveelheid van 2 liter per dag aan, maar meer drinken is zeker aan te raden.
• Klysma’s. Als je last hebt van ernstige verstopping, dan kan een arts ervoor kiezen om een klysma voor te schrijven die je vervolgens zelf kunt inbrengen. Bij het zetten van een klysma wordt er vloeistof via de anus in de endeldarm gespoten, met als doel om de ontlasting zachter te maken. Een klysma werkt vaak al binnen enkele minuten en is daarmee een erg effectieve manier om van een ernstige verstopping af te komen. Gebruik een klysma echter niet te vaak, want dit is niet goed voor de gezondheid van je darmen.
• Chemische laxeermiddelen. Daarnaast zijn er ook nog tal van chemische laxeermiddelen verkrijgbaar die obstipatie kunnen voorkomen en oplossing. Hoewel je sommige van deze laxeermiddelen bij de drogist kunt kopen, zijn de meeste op voorschrift. Chemische laxeermiddelen zijn absoluut niet geschikt voor langdurig gebruik en moeten daardoor met de uiterste zorg worden gebruikt.
• Magnesiumhydroxide. Hoewel magnesiumhydroxide oorspronkelijk werd gebruikt voor het behandelen van maagzuur, wordt het tegenwoordig ook steeds vaker voorgeschreven voor obstipatie. Magnesiumhydroxide kan voor een klein prijsje bij de apotheek worden gekocht en blijkt vaak erg effectief te werken tegen obstipatie. Je mag magnesiumhydroxide zonder probleem voor langere tijd in een hoge dosering gebruiken. Het is namelijk totaal niet schadelijk voor je lichaam. Als je echter te veel magnesiumhydroxide gebruikt, dan kun je hier wel diarree door krijgen. Het is dus een kwestie van proberen welke hoeveelheid obstipatie voorkomt maar geen diarree veroorzaakt.